Przełomowym momentem dla rozwoju rynku ubezpieczeniowego w Polsce było wejście w życie ustawy z 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej. Ustawa ta, z późniejszymi zmianami z czerwca 1995 r. oraz z grudnia 1998 r. – stworzyła ramy prawne generalnej transformacji ubezpieczeń i ich dostosowania do powstającej w Polsce gospodarki rynkowej. Prawodawstwo polskie dotyczące sektora ubezpieczeń uwzględniło wiele dyrektyw prawa Unii Europejskiej. Jednak dochodzenie Polski do członkostwa w UE wymaga dalszej harmonizacji i zbliżenia przepisów prawa regulujących rynek ubezpieczeń ze standardami wspólnotowymi.
Ukształtowanie struktury instytucjonalnej rynku
W ciągu pierwszych lat obowiązywania ustawy z 28 lipca o działalności ubezpieczeniowej ujawniło się w praktyce wiele niedoskonałości jej uregulowań, stąd wynikła potrzeba jej nowelizacji a także dalszego dostosowania do przepisów Unii Europejskiej. Zmiany wprowadzono ustawą z dnia 8 czerwca 1995 r.. Na podstawie tej ustawy został powołany Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń, Rzecznik Ubezpieczonych, Państwowe Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych, a także zmieniła zakres działalności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, który przejął prawa i obowiązki Funduszu Ochrony Ubezpieczonych. Znowelizowana ustawa zaostrzyła wymogi kapitałowe wobec ubezpieczycieli i zwiększyła ilość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. Zwiększenie rygorów finansowych spowodowane było m.in. przypadkami upadłości zakładów ubezpieczeń, w 1993 r. Westy i Westy Life, w 1995 r. Gryfa i Hestii. W 1997 r. doszło do upadłości kolejnego towarzystwa ubezpieczeniowego Fenix S.A.
Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń (PUNU) powołany został jako wyspecjalizowany centralny organ administracji państwowej, który przejął od Ministra Finansów większość kompetencji nadzorczych nad polskim rynkiem ubezpieczeń. Celem nadzoru jest dbałość o stabilność i bezpieczeństwo funkcjonowania tego rynku. PUNU upoważniony został do bieżącej i stałej kontroli zakładów ubezpieczeń, jego działalność przyczyniła się do większej dyscypliny finansowej podmiotów sektora ubezpieczeń. Aktywna rola PUNU przez oddziaływanie zarówno prewencyjne jak i restrykcyjne przyczyniła się do większego bezpieczeństwa rynku ubezpieczeniowego. Z kolei ochronie interesów klientów zakładów ubezpieczeń służą takie instytucje powołane ustawą jak: Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) i Rzecznik Ubezpieczonych.
Nowelizacja ustawy z dnia 8 czerwca 1995 r. wprowadziła wiele zmian do funkcjonowania UFG, ograniczony został m.in. zakres świadczeń funduszu na rzecz poszkodowanych. UFG wypłaca odszkodowania i świadczenia ubezpieczeniowe z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń OC komunikacyjnych i rolników w przypadkach, gdy sprawca szkody nie może być zidentyfikowany, a także w przypadku upadłości zakładu ubezpieczeń. Dochodzić roszczeń do funduszu mogą uprawnieni, przy upadłości zakładu ubezpieczeń również z umów ubezpieczenia na życie, jednak tylko do 50% wierzytelności i do kwoty 30 tys. ECU. Zadania Rzecznika Ubezpieczonych koncentrują się na ochronie konsumenckiej interesów ubezpieczonych (tam m.in. mogą zgłaszane być skargi na działalność tych firm).
W 1995 roku ukształtowała się struktura organizacyjno-instytucjonalna rynku ubezpieczeń w Polsce. Szczegółową strukturę przedstawia schemat 1.
Coraz większą rolę w rynku ubezpieczeń w Polsce spełnia pośrednictwo ubezpieczeniowe, przybliża zakłady ubezpieczeń do szerokiej i rozproszonej rzeszy odbiorców usług ubezpieczeniowych. Dla klientów istotne znaczenie ma nie tylko sprawna sieć dystrybucji usług, ale rosnący profesjonalizm agentów i brokerów ubezpieczeniowych, dzięki którym otrzymują szeroką informację o produktach, zakresie ochrony ubezpieczeniowej, korzyściach wynikających z umowy ubezpieczenia. Wykwalifikowany pośrednik ubezpieczeniowy może dokonać oceny ryzyka i zaproponować sposoby jego kontrolowania. W Polsce jest około 100 tys. agentów i ponad 500 brokerów ubezpieczeniowych. Pośrednictwo ubezpieczeniowe reprezentowane jest przez takie instytucje rynku ubezpieczeń, jak Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych oraz Reasekuracyjnych i Stowarzyszenie Agentów i Doradców Ubezpieczeniowych.
Rozpoczętą wtedy prace nad ostatecznym kształtem Ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym oraz kodeksem brokerów, co wpłynąć powinno na lepszą ochronę interesów klientów firm ubezpieczeniowych.
Prace licencjackie i magisterskie o ubezpieczeniach, z ubezpieczeń 